Kolory przewodów – jak je rozpoznawać i co oznaczają?

W każdym systemie elektrycznym kolory przewodów pełnią bardzo ważną rolę. To one pomagają rozpoznać, który przewód jest fazowy (L), neutralny (N) czy ochronny (PE). W przypadku instalacji trójfazowej dochodzą jeszcze kolory faz L1, L2 i L3. Poniżej znajdziesz praktyczny przewodnik, który wyjaśni, jakie kolory mają poszczególne przewody i co oznaczają.

Kolory przewodów w instalacji jednofazowej 230V

W typowej instalacji domowej 230V znajdziemy trzy przewody:

• brązowy lub czarny – przewód fazowy (oznaczony jako L),
• niebieski – przewód neutralny (N),
• żółto-zielony – przewód ochronny (PE).

Oznacza to, że jeśli zastanawiasz się, niebieski kabel to plus czy minus, to odpowiedź brzmi: niebieski to przewód neutralny (zero), a nie plus. Z kolei brązowy lub czarny to faza (L), czyli przewód, który może poraźić prądem.

Kolory przewodów trójfazowych – L1, L2, L3

W instalacji trójfazowej (400V) występują trzy przewody fazowe oznaczone jako L1, L2, L3 oraz dwa dodatkowe: neutralny (N) i ochronny (PE).

Standardowe kolory przewodów trójfazowych to:

• L1 – brązowy,
• L2 – czarny,
• L3 – szary,
• N (neutralny) – niebieski,
• PE (ochronny) – żółto-zielony.

Jeśli spotkasz się ze starymi instalacjami, możesz zobaczyć inne kolory faz – dawniej używano np. czerwonego, błękitnego czy białego przewodu. Dlatego przy modernizacji zawsze warto sprawdzić napięcie miernikiem, zanim zaczniemy podłączenia.

L1, L2, L3 – kolejność faz i znaczenie kolorów

Kolejność faz ma znaczenie np. przy silnikach elektrycznych. Zła kolejność może spowodować obrót w przeciwnym kierunku. Dlatego przy podłączeniach przemysłowych używa się specjalnych wskaźników kolejności faz.
Kolory L1, L2 i L3 pomagają zachować porządek i bezpieczeństwo, szczególnie gdy instalacja ma wiele obwodów.

Plus i minus w instalacjach niskonapięciowych (12V, 24V)

W systemach niskonapięciowych, np. w samochodach, oświetleniu LED lub instalacjach 12V, kolory mają inne znaczenie:

• czerwony kabel to plus (+),
• czarny kabel to minus (-),
• czasem zielony może pełnić funkcję masy lub sygnału.

Jeśli więc zastanawiasz się, czy czerwony kabel to plus, to tak – w instalacjach 12V czerwony oznacza plus. Natomiast czarny przewód to minus.

L, N i PE – jak je rozróżnić?

W skrócie:

• L (faza) – brązowy, czarny lub szary,
• N (neutralny) – niebieski,
• PE (ochronny) – żółto-zielony.

Czasami pojawia się pytanie: n czy l to plus? Odpowiedź jest prosta: L to faza („plus” w uproszczeniu), N to neutralny („zero”).

Stare oznaczenia faz – jak je rozpoznać?

W starszych instalacjach spotkasz inne kolory niż obecnie stosowane. Przykładowo:

• czerwony – faza (L),
• czarny – neutralny (N),
• zielony – ochronny (PE).

Przy modernizacji takich instalacji koniecznie należy dostosować przewody do aktualnych norm PN-EN 60446, by uniknąć pomyłek i niebezpieczeństw.

Podsumowanie

Znajomość kolorów przewodów to podstawa bezpieczeństwa przy pracy z elektrycznością. Pamiętaj:

• w instalacjach domowych niebieski to neutralny, brązowy to faza, żółto-zielony to ochronny,
• w instalacjach trójfazowych dochodzą kolory L1, L2, L3,
• w instalacjach 12V czerwony to plus, czarny to minus.